ساخت و ساز خانه در یزد از دیرباز بخش مهمی از تمدن این دیار است. سکونت بدوی در کویر پهناور یزد نه بر شاخ و برگ درختانی که نبودند ممکن بود و نه در سایه سار و شکاف کوه ها و غارها. اجداد ما در یزد از ابتدا برای زنده ماندن جز ساختن سرپناه با آن چه در دسترس بود چاره ای نداشتند.
ساخت و ساز خانه در این سرزمین سخت و کم آب بر مبنای جبران خشونت ناگزیر طبیعت به کمک خود طبیعت بوده است. بر این اساس خانه‌های قدیمی در یزد به شکلی هوشمندانه به ایجاد خرداقلیم پرداخته و شرایط آب و هوایی مطلوبتری از آنچه جبر جغرافیا می خواست برای ساکنین خود فراهم نموده اند. در این مقاله به مراحل معمول ساخت خانه در یزد امروز پرداخته ایم.
اول: انتخاب زمین مناسب
زمین به عنوان بستر خانه اولین انتخابی است که ما در معرض آن قرار می گیریم. انتخابی که انجام آن نیازمند هوشمندی و دقت نظر خاصی است. شاخص هایی که در انتخاب زمین باید به آن توجه کنیم از این قرار است:
۱-موقعیت و جهت جغرافیایی
توجه به جهت جغرافیایی و کشیدگی زمین باید با نظر به ویژگی‌های اقلیمی منطقه انجام شود. در شهر یزد زمین‌هایی که کشیدگی در امتداد جنوب شرقی دارند و از این سمت نورگیری اصلی حیاطی دارند مطلوب‌تر قلمداد شده و طراحی بهتری در آن‌ها ممکن است.
۲-توپولوژی و وضعیت زمین شناسی
شیب‌بندی و وضعیت خاک زمین هم مهم است و باید توسط مراجع آگاه بررسی شود.
۳-هم جواری ها
در مقوله‌ی مجاورت‌ها سبک زندگی و روحیه‌ی ساکنین مهم است؛ اما اصول اولیه آسایش و سلامت هم مهم است. مجاورت با خیابان شلوغ ممکن است دسترسی‌ها را آسانتر کند اما حضور دود و صدای ماشین‌ها مزاحمت جدی همیشگی دارد.
بعضی فضاهای فرهنگی مثل مسجد و مدرسه در کنار روح زندگی‌ای که می‌تواند داشته باشد شلوغی ناگزیر در ساعاتی از روز هم دارد. در هنگام انتخاب زمین باید به آن‌ها آگاهانه نگاه کرد.
4-هندسه شامل ابعاد و تناسبات
معمولا زمین‌های دوبر (دسترسی از دو سو) دست طراح را در حل مسائل طراحی بازتر می‌گذارند. اما از سویی تبادل حرارت را هم بیشتر می‌کنند.
در زمین‌های شمالی ما جلوه‌ی حیاط را هنگام ورود داریم: اما از سویی دسترسی فضاهای غیرمجاور با حیاط به نور مسدود است و لازم است بخشی از مساحت برای نورگیری استفاده شود.
در زمین‌های جنوبی نورگیری از دو سمت کوچه و حیاط ممکن است ولی به هرحال دید اولیه و مستقیم به حیاط را نداریم.
در کل باید توانایی تشخیص پتانسیل‌های زمین در امر طراحی لحاظ شود تا بر اساس آن بهترین تصمیم‌های طراحی در هر زمینی گرفته شود.
دوم: اخذ مجوزهای مربوطه
ساخت و ساز خانه در یزد به عنوان یک فعالیت اجتماعی-اقتصادی به طی کردن مراحل حقوقی متعددی نیاز دارد که اجمالا به
شرح ذیل است:
با مراجعه به دفاتر الکترونیک خدمات دولت تشکیل پرونده برای ساختمان انجام می شود. در این مرحله دستور بازدید و
بررسی کارشناسی زمین صادر می شود.
بعد از تاییدیه ی اول و صدور دستور نقشه برای کسب مجوزپروانه ی ساخت اقدام می شود. مرحله‌ی بعد تهیه ی نقشه های ساختمان است و سپس تاییدیه ی نهایی نقشه توسط نظام مهندسی انجام می شود.
در این مرحله عوارض تراکم به شهرداری پرداخت شده (چنانچه برخی ضوابط شهرداری در نقشه منظور نشده باشد در
این مرحله دستور اصلاح نقشه را خواهیم داشت)
این پروانه دو سال اعتبار دارد و تا دو سال قابل تمدید است. (قبلا 3 سال بود)
مرحله بعد انتخاب ناظر است که معمولا از طریق سایت سازمان نظام مهندسی انجام می شود (احتمالا در استانهای مختلف فرایندهای متفاوتی دارد.)
سوم: انتخاب معمار و پیمانکار مناسب اجرا
این قدم مهم و حساس بر تجربه ی شما در اثنای ساخت و ساز خانه در یزد تاثیر زیاد و مستقیمی دارد. دستاورد و نتیجه ی کار نیز
کاملا تحت تاثیر این انتخاب است. بنابراین لازم است که در این مرحله دقت و بررسی کافی انجام شود.
انتخاب معمار طراح؛ طراح خانه ی شما رقم زننده ی کیفیت و کمیت فضاهای زندگی شما است. لازم است بدانید که نه تنها
توان و تجربه ی علمی او بلکه خلقیات و منشش نیز بر کیفیت و روند کار تاثیر می گذارد.
خوب است که معمار خانه ی خود را به خوبی بشناسید. نمونه کارهای متعددی از او ببینید و چنان چه سبک و رویکردش را
پسندیدید طراحی خانه ی خود را به او بسپارید. در این روند، وجود امکان دست کم یک بار مذاکره ی رودررو قبل از عقد
قرارداد می تواند به شما در گرفتن تصمیم درست یاری رساند.
انتخاب معمار مجری؛ هرچقدر که طرح خانه ی شما خوب و مقبول باشد یک اجرای نامطلوب قادر است بسیاری از
ارزش های آن را بر باد دهد. بهتر است که طراح و مجری در هماهنگی کامل بوده و حتی المقدور از یک تیم باشند تا بار
فرساینده ی هماهنگی و توجیه به گردن کارفرما نیفتاده و مجری و طراح خود را مستقیما مسئول نتیجه ی کار دانسته و
درگیر تعارض نباشند.
چهارم: عقد قرارداد
بعد از بررسی و شناخت و انتخاب نوبت به عقد قرارداد با طراح و سازنده ی خانه می رسد. در شرایط فعلی در یزد
معمولا قرارداد خانه سازی به یکی از دو شکل دستمزدی یا مدیریت پیمان بسته می شود. هر یک از این دو روش مزایا و
معایبی دارد که به لطف خدا در فرصت های آتی به آن ها خواهیم پرداخت. در هر صورت بعد از سپردن کار به تیم اجرا
به روند کلی کار ! مراحل بعدی توسط آن ها انجام خواهد شد؛ اما خوب است که کارفرما از کلیت آن مطلع باشد تا بتواند
اعتماد کند.
پنجم: آماده کردن و پاکسازی زمین
زمین باید آماده ی کار شود. چه ته مانده ی ساختمان قبلی و چه زباله های احتمالی ای که از قبل در زمین جامانده باید بطور
کامل جمع شده و زمین کاملا یکدست و مسطح شود. خوب است که در این مرحله ابعاد و هندسه ی دقیق زمین نقشه برداری
شده و در اختیار طراح قرار گیرد.
(در صورت نیاز به تخریب ساختمان پیشین علاوه بر دریافت مجوز شهرداری هماهنگی با سایر مراجع مربوطه از جمله
شرکتهای آب، برق و گاز برای قطع انشعابات نیاز است)
ششم: گودبرداری و پی ریزی ساختمان
در این مرحله طبق مطالعات زمین شناسی و سازه گودبرداری انجام شده و یک لایه بتن مگر در کف ریخته شده و پس از
آن آرماتوربندی فونداسیون به وسیله ی شبکه ای از میلگرد انجام می شود.
۷۲ ساعت قبل از گودبرداری باید انجام عملیات گودبرداری به مراجع مربوطه گزارش داده شده و پیمانکار نیز صلاحیت
اجرای کار، را از مراجع مربوطه داشته باشد.
هفتم: اسکلت بندی ساختمان
این بخش از کار را می‌توان اساسی‌ترین سفتکاری ساختمان دانست. طبق تصمیم و نقشه ی سازه اسکلت بتنی یا فلزی اجرا می شود. در چند دهه ی گذشته دیوار باربر نیز یکی از انتخاب های سازه ای به شمار می رفته که در صورت رعایت اصول شناژبندی و محدودبودن سازه می توانسته درست و اصولی هم کار کند.
اما اخیرا و با توجه به افزایش ارزش اقتصادی خانه تمایل به انتخاب سازه هایی با قابلیت افزایش طبقات بیشتر شده و عملا بین فولادی و بتنی یکی انتخاب می شود. هر یک از این دو سیستم ساخت مزایا و معایب خاص خود را دارند. بهتر است سازه‌ای انتخاب شود که دسترسی به تیم اجرای قوی و ماهر آن موجود باشد. پیمانکار اجرا و مهندس سازه ی شما می تواند در این زمینه به شما مشورت بدهد.
اما بد نیست که از متخصصین بی طرف و خارج از قرارداد نیز مشورتی بگیرید.
هشتم: قالب بندی و بتن ریزی
در این مرحله قالب هایی در اطراف آرماتورها نصب می شود که امکان ریختن بتن روان را روی آرماتور فراهم می کند.
قالب ها با مصالح مختلفی در دسترس هستند از جمله: چوب، فلز، فایبرگلاس، پلیمر و حتی آجر. هر یک از این متریال ها
مزایا و معایبی دارند که با توجه به شرایط هر پروژه باید از بین آن ها انتخاب کرد.
نهم: دیوارچینی یا نصب دیوار
تا این جای کار کلیت خانه شکل گرفته است اما از این مرحله به بعد با چیدن دیوارها طرح کلی فضاها هم خودش را نشان
می دهد. در این مرحله مهم است که طراح برای نظارت حضور داشته باشد و اجرای صحیح نقشه را کنترل کند و همچنین
نکته ی مهم دیگر رعایت اصول دوجداره سازی وعایق بندی دیوارهای خارجی است.
دهم: ساماندهی تاسیسات
هنگامی که بتن ها خشک شدند و سفتکاری ساختمان تکمیل شد نوبت به یکی از مهمترین و حساس ترین بخش های
ساختمان می رسد. بخشی که اگرچه معمولا در مراحل بعدی از دیده پنهان می شود اما دقت و مهارت اجرای آن بسیار مهم
است. چرا که آسایش خانه ای که در آن وسایل گازی وبرقی و خروجی های آب به سختی کار بکنند مشخصا متزلزل است.
بهتر است که در این مرحله هم از انتخاب متخصصین کاربلد توسط مجری مطمئن شویم چون به سادگی می تواند آسایش
زیستی در خانه را در صورت اختلال به هم بریزد.
هنگام ساخت و ساز خانه در یزد یافتن متخصصین خبره و کاربلد تاسیسات بسیار مهم است.
یازدهم: نازک کاری شامل گچ کاری و کفسازی
این دو مرحله چهره ی داخلی خانه را بصورت کلی شکل می دهد و اجرای تمیز آن بسیار مهم است. بهتر است گچکاری
قبل از کفسازی انجام شود؛ اما اگر به هر دلیلی این ترتیب رعایت نشد باید مراقبت کرد که قبل از اجرای گچ روی
کفپوش ها کاملا پوشانده شود و گرنه تمیز کاری کف دردسر بزرگی برای کارفرما خواهد ساخت.
دوازدهم: نماسازی
با انجام این بخش چهره ی بیرونی بنا شکل می گیرد. البته نماسازی از بعد از قدم هشتم ممکن می شود. این قسمت هم نظارت
دقیق طراح را می طلبد تا جزئیات طراحی شده موقع اجرا رعایت شود. بهتر است که هنگام طراحی نما انتخاب مصالح با
نگاه اقلیمی انجام شده باشد. هنگام ساخت و ساز خانه در یزد لازم است از کاربرد گسترده ی سنگ و شیشه وفلز در نما پرهیز شود. انتخاب
چنین مصالحی عملا جنگ با اقلیم و پیشینه ی این شهر به شمار می رود.
سیزدهم: تکمیل تاسیسات برقی و گازی وآبی و نصب تجهیزات مربوطه (نظیر پریزها لامپ ها و شیر آب و…)
این مرحله هم اگرچه ممکن است خیلی روتین به نظر برسد پتانسیل این را دارد که ساختمان را به سادگی خراب کند. هم به لحاظ کارکرد و هم ظاهر باید در این مرحله هم مراقب بود که کار درست و استاندارد انجام شود.
چهاردهم: گواهی پایان کار
اخذ این گواهی آخرین مرحله‌ی ساخت و ساز خانه در یزد به شمار می‌رود. این گواهی می‌تواند موید این باشد که ساختمان تخلف از قوانین نداشته و صلاحیت اخذ سند مالکیت را دارد.
جمع‌بندی ساخت و ساز خانه در یزد
مبارک باشد شما اینجا روی مونیتور مراحل چهارده‌گانه را به سرعت و سهولت سپری کردید! چنانچه در جهان واقعیت هم مایل به طی این مسیر و ساختن خانه در یزد هستید با تیم حرفه‌ای ما تماس بگیرید.
شماره تماس ۰۹۱۳۳۵۴۵۰۱۰ در ساعات اداری پاسخگوی شما است. مشاوره‌ی اولیه تلفنی و همچنین جلسه‌ی اول بازدید و مذاکره رایگان است.
می‌توانید با خیال راحت با ما مشورت کنید و بهترین تصمیم را بگیرید.